Vragen over samenwerken

We hebben het over formele en informele zorg. De formele zorg zijn de betaalde zorgmedewerkers. De informele zorg bestaat uit iedereen die vrijwillig hulp biedt, en dus geen loon ontvangt.
We maken bij informele zorg onderscheid in 3 groepen. Zij mogen niet altijd dezelfde handelingen verrichten:

• Mantelzorgers en sociaal netwerk (naasten, vrienden, familie) van de bewoner
• Incidentele vrijwilligers
• Structurele vrijwilligers

Het verschil is dat naasten onderdeel uitmaken van de privésfeer van de bewoner. Voor hen is het net als in de thuissituatie. Vrijwilligers worden gezien als van buitenaf de privésfeer. Daarom gelden in sommige gevallen voor vrijwilligers andere regels of afspraken dan voor naasten.

• Mantelzorgers zijn vrienden, familie en anderen die iets voor hun eigen naaste doen. Bijvoorbeeld een zoon die zijn vader helpt met aankleden, of de kleindochter die met oma gaat wandelen.
• Incidentele vrijwilligers zijn mensen die af en toe meerdere bewoners helpen. Dat kan iemand zijn die vrijwilligerswerk op de zorglocatie komt doen. Maar een mantelzorger die ook iets voor andere bewoners (anders dan de eigen naaste) organiseert is ook een incidentele vrijwilliger.
• Structurele vrijwilligers ondernemen regelmatig iets voor meerdere bewoners. Deze persoon heeft ook een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG, een verklaring over iemands verleden) aangeleverd en een vrijwilligersovereenkomst getekend. Hierin staat wat ZGEM van een vrijwilliger verwacht. Maar vooral ook wat je als vrijwilligers van ZGEM kan verwachten, zoals reiskostenvergoeding en een kerstcadeau.

De bewoner (of in de situatie van wilsonbekwaamheid, de cliëntvertegenwoordiger) is de beheerder van Caren. Hij of zij bepaalt wie wat mag zien in het zorgdossier. Dat kunnen meerdere mensen zijn. Dus ook vrijwilligers en mantelzorgers!

In de praktijk worden deze termen nog wel eens door elkaar heen gebruikt.
Een cliëntvertegenwoordiger is de persoon die beslissingen maakt over de zorg, wanneer de cliënt zelf dit niet meer wil of kan. Bijvoorbeeld over het zorgplan, behandelingen of over geldzaken.
De eerste contactpersoon is degene aan wie de zorg als eerste praktische vragen stelt, of die als eerste informatie ontvangt over het leven van hun naaste.
De cliëntvertegenwoordiger en eerste contactpersoon zijn vaak dezelfde persoon, maar dat hoeft niet. Zo kan het zijn dat vragen over activiteiten, eten en drinken of hulp bij het douchen bij de eerste contactpersoon terechtkomen, maar dat we aan de cliëntvertegenwoordiger vragen of een bepaalde medische handeling uitgevoerd mag worden.

Nee hoor! Iedereen die betrokken is bij de bewoner mag vragen stellen en dingen regelen. Of dat nu gaat over de favoriete shampoo of een dagje samen op stap. Alleen wanneer een bewoner zelf geen beslissingen meer kan of wil maken, bespreken we sommige dingen met de cliëntvertegenwoordiger. Dan hebben we het bijvoorbeeld over de inhoud van een zorgplan of het geven van bepaalde medicatie.

In eerste instantie bespreken we de zorg met de bewoner zelf. De bewoner is dan ook de beheerder van cliëntportaal Caren. Wanneer die dat niet meer zelf kan of wil, bespreken we alles met de cliëntvertegenwoordiger. De cliëntvertegenwoordiger wordt dan ook beheerder van Caren en kan daar het zorgdossier inzien.
Willen meer naasten op de hoogte zijn? Als cliëntvertegenwoordiger kun je andere mensen toegang geven tot Caren, het zorgdossier en de chatfunctie. Zo kunnen meerdere mensen contact hebben met elkaar en met de zorg.

Iedereen is zelf verantwoordelijk voor het eigen handelen. Dat is thuis zo en ook op de woonzorglocatie van ZGEM. Dat betekent dat familie of andere naasten, net als thuis, alle ruimte hebben om dingen te organiseren of te ondernemen. De zorgmedewerker kan en hoeft dit niet altijd in de gaten te houden. We vertrouwen erop dat iedereen zelf in kan schatten wat verstandig is.

Zorgmedewerkers hebben wel een zogeheten bijzondere zorgplicht. Dat betekent dat, wanneer een zorgmedewerker signaleert dat een naaste iets doet waardoor de veiligheid van de bewoner in gevaar komt, hij/zij dit probeert te voorkomen of te verhelpen. Hier ga je dan samen het gesprek over aan. Ook dient de zorgmedewerker dit te rapporteren in het dossier.

Ja, mantelzorgers mogen in principe alles doen in de zorg en ondersteuning aan hun naaste. Voorwaarde is dat het insuline spuiten ooit is aangeleerd door een zorgverlener en de afspraken hierover zijn opgeschreven in het dossier.

Fijn dat je dit doet! Het is wel belangrijk dat zorgmedewerkers en de mantelzorger afspraken met elkaar maken over wie wat doet. Is dit de eerste keer dat een mantelzorger bij ZGEM deze zorgtaken uitvoert? Dan is het goed om de eerste keer de zorgtaken (gedeeltelijk) samen uit te voeren. Zo weet je van elkaar wat er gebeurt, en kun je als mantelzorger wellicht iets leren van de zorgmedewerkers, en leren de zorgmedewerkers weer iets over de mantelzorger en bewoner.

Hiervoor is wel vereist dat een zorgmedewerker de eerste keer meekijkt in de praktijk. Om zo samen te kijken of alles goed verloopt. Dit wordt dan ook vastgelegd in het dossier van de bewoner(s). Het gaat hierbij om de volgende taken:

• Ondersteunen bij wassen/mondzorg
• Ondersteunen bij aankleden
• Transfer van bed naar stoel, rolstoel en rollator
• Steunkousen en hulpmiddelen
• Toiletgang

Nee, tenzij je een slikcursus heeft gevolgd. Dit omdat het gevaarlijk kan zijn voor de bewoner om zomaar iets te eten of drinken te krijgen.

In principe mag dat, als de bewoner dat zelf ook wil natuurlijk. Als de bewoner wilsonbekwaam is, moet er van tevoren wel met de cliëntvertegenwoordiger afgestemd worden of hij of zij er mee instemt. De cliëntvertegenwoordiger stemt dan specifiek in met dat een informele zorgverlener met de bewoner buiten de locatie komt. Dit gebeurt meestal al kort na de verhuizing door een zorgmedewerker en wordt vastgelegd in het dossier.
In sommige gevallen, zoals een ernstige verwardheid of instabiliteit van de bewoner, is dit sowieso niet mogelijk.

Dat mag zeker, de hulp is altijd welkom. Het is wel belangrijk om te vragen of de bewoner dat zelf ook goed vindt. Als een bewoner de hulp niet fijn vindt, bijvoorbeeld uit privacyoverwegingen, mag de bewoner deze hulp altijd weigeren. Daarnaast is kijkt een zorgmedewerker de eerste keer mee in de praktijk. Als alles goed gaat, wordt dit ook vastgelegd in het dossier van de bewoner.

Bewoners mogen hulp van informele zorg (vrijwilligers en mantelzorgers) altijd weigeren. Het advies is om in gesprek te gaan met de bewoner, misschien is er meer mogelijk dan op het eerste gezicht lijkt.

Nee, dat hoeft niet als iemand spontaan of af en toe komt helpen. We willen het zo laagdrempelig mogelijk houden voor mensen om iets te betekenen voor de bewoners. Als mensen structureel komen helpen, kunnen die zich wel registreren als structurele vrijwilliger. Dit brengt voordelen met zich mee. Door het tekenen van de VOG en vrijwilligersovereenkomst, val je bijvoorbeeld onder de aansprakelijkheidsverzekering van ZGEM. Iemand die alleen zijn eigen naaste helpt (mantelzorger) is zelf verantwoordelijk voor wat er gebeurt. Dit is niet anders dan thuis.

Een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) is een verklaring van de overheid. Deze verklaring geeft aan dat iemands verleden geen bezwaar is om bepaald werk uit te voeren. Zie voor meer informatie www.justis.nl

We vergoeden de reiskosten voor vrijwilligers. Daarmee bedoelen we iedereen die als structurele vrijwilliger is geregistreerd. Komt bijvoorbeeld een familielid twee keer in de week de eigen naaste douchen? Dan krijgt deze persoon geen reiskostenvergoeding, omdat zij voor haar naaste komt zorgen. Dat is niet anders dan wanneer de bewoner niet in het verpleeghuis woonde.

Heel fijn! Hier hoeft niets over vastgelegd te worden, maar dat mag wel. Vastleggen brengt voordelen met zich mee voor de persoon die komt helpen. Zie ook vraag 11 voor meer info.

Jazeker, klik hier voor de mogelijkheden.

Op carenzorgt.nl vind je het antwoord op veel vragen en een handleiding. Ook kun je daar rechtstreeks vragen stellen. Klik hier om je vraag te stellen.